Hoe werkt het?
‘Met Stichting Horeca Maxima leverden wij al dranken en tapmaterialen aan vrijwilligersevenementen in de hele regio Noord-Veluwe, van "Trekker Trek" tot Koningsdag, jaarmarkten, braderieën en muziekfeesten in een feesttent. Dat doen we op basis van gezamenlijke inkoop: we gooien de omzet van alle evenementen bij elkaar, en daardoor krijgen we een betere inkoopprijs. Daarom is het een succes voor de kleinere dorpskernen. Ditzelfde doen wij nu met herbruikbare bekers. We hebben ruim 100.000 bekers aangeschaft bij Dutch Cups. Drie soorten bekers: bier- en fris, wijn en koffiebekers, en een pitcher. Onze stichting verhuurt de bekers en pitchers aan verenigingen in de regio tegen kostprijs. DutchCups verzorgt de logistiek zoals distributie, opslag en wassen. Voor de initiële investering vonden wij een aantal lokale partijen bereid mee te doen, waardoor onze kostprijs enorm daalde. De rest hopen we terug te verdienen met de verhuur van de bekers. Ook zijn we met onze gemeente Heerde in gesprek om een bijdrage te leveren voor alle evenementen in de gemeente, om het zo extra aantrekkelijk te maken voor organisatoren. We hebben de wasprijs per wasbeurt kunnen drukken omdat we grote aantallen bekers moeten spoelen, en omdat we besloten alles bij één partij onder te brengen. We zijn een stichting, die geen winst hoeft te maken en bieden de verhuur van bekers tegen kostprijs aan.’
‘Naast het verhuren van deze bekers organiseren wij zelf als Oranjevereniging Maxima bijvoorbeeld jaarlijks de festiviteiten rondom Koningsdag in ons eigen dorp. Dat zijn vaak enkele avonden (tent) feesten ‘s avonds en Koningsdag overdag in het park. Daar komen per dagdeel zo’n 4000 bezoekers op af. Wvragen tijdens al onze eigen evenementen, van Oranjevereniging Maxima, statiegeld voor de bekers en pitchers en werken hiervoor samen met het cashloze betaalsysteem van Paytree. Bezoekers kopen een pasje voor 2,50 euro en zetten daar geld op. Bij een bestelling wordt aan de bar het ‘subproduct’ statiegeld toegevoegd op de apparaatjes van het barpersoneel. Statiegeld komt bij teruggave van een verpakking netjes weer op het pasje van de bezoeker. Dit pasje heeft ons logo erop en kan alleen gebruikt worden op onze evenementen. Het bedrag dat op het pasje blijft staan na het evenement, blijft geldig voor onze volgende feesten. Het geld van het pasje kan dus niet teruggepind worden. De mensen zijn allemaal lokaal die toch wel naar onze evenementen komen. We communiceren over het bekersysteem met grote spandoeken op de evenementen, en vooraf op sociale media en in de huis-aan-huiskrant.’
‘De pitcher, of schenkkan, is best populair. We zien dat steeds meer bezoekers een kan met bier komen halen en hun eigen beker dan behouden, dat zorgt voor minder afwas en een goede bieromzet.’
Wat zijn de eerste resultaten en waarom werkt het?
‘De bezoekers zijn over de oplossing te spreken. We hebben niet of nauwelijks commentaar gehad. Niemand doet moeilijk over een euro statiegeld. We geven het goede voorbeeld op deze manier voor de organisatoren in de hele regio. Ik heb verschillende collega’s gesproken na de feesten, en niemand wil meer terug naar wegwerp. Het hele jaar door leveren wij dranken aan ongeveer twintig evenementen. Veel van deze partijen maken inmiddels ook gebruik van de bekers. Rondom Koningsdag zijn er veel evenementen die samenvallen, daarom hebben we grote aantallen. Bij 4000 bezoekers zijn al gauw 40.000 bekers nodig, bij een gemiddeld gebruik van tien consumpties per bezoeker. Qua uitval van de bekers moet je denken aan minder dan één procent voor de kleinere evenementen, omdat mensen de bekers per ongeluk meenemen naar huis of weggooien. Bij de wasstraat valt nog eens één tot twee procent uit, doordat mensen op bekers kauwen, erop gaan staan of hardnekkige lippenstift hebben gebruikt. De afgekeurde PP-bekers, een vorm van plastic, worden zoveel mogelijk weer gerecycled. Het grootste resultaat was dat we zeventig procent minder afval op het evenemententerrein hadden. Normaal hebben we drie grote afvalcontainers, nu nog niet één. Het afval dat er nog is, is van de verpakking van dozen van frisdranken, dozen voor shotjes en plastic shotflesjes die helaas nog wegwerp zijn.’
Voor welke uitdagingen stonden jullie?
‘De grootste uitdaging die we vooraf zagen was: kunnen wij de retourstroom van de bekers wel aan achter de bar? Hoe verwerk je de aantallen? Maar dat is geen probleem gebleken dankzij het betaalsysteem dat wij gebruiken van Paytree. Barpersoneel toetst de bestelling in en het aantal bekers dat retour komt, waardoor ze niet meer uit het hoofd hoeven te rekenen. Bovendien wordt met één druk op de knop de volledige omzet uitgedraaid. De grote uitdaging bij dit systeem was dat het via internet werkt en we dus betrouwbare wifi nodig hadden. We hebben hier uitvoerig met Paytree over gesproken, en het is tot nu toe storingsvrij geweest. Bovendien is er een backup systeem, waardoor je alsnog je pasje kunt gebruiken bij storing en de data verwerkt wordt wanneer er weer internet is.’
‘Wat betreft het betalen van statiegeld op de beker, er is misschien een enkel kind geweest dat met cash geld voor een colaatje kwam en niet genoeg had voor het statiegeld. Maar dat is een kwestie van wennen, denk ik. De organisaties die onze bekers gebruiken kiezen welk retoursysteem ze uitrollen. Sommigen werken ook met Paytree, maar er zijn er ook die zonder statiegeld werken.’
‘Tot slot is het best een investering, en zou het handig zijn als de gemeente kan bijdragen. Daarom zijn we in gesprek met de gemeente. Dat is iets waar eigenlijk iedere gemeente op zou moeten inzetten; op deze manier wordt Nederland sneller groen!’
“Het is best een investering, het zou handig zijn als de gemeente kan bijdragen”
Welke stappen willen jullie nog zetten?
‘We willen nog uitbreiden met een andere maat drinkbeker. We hebben nu 0,2 liter, maar willen ook 0,25 liter aanschaffen. Daar is veel vraag naar, dus die willen we ook gaan aanbieden. Voor shotjes zijn we helaas nog gebonden aan de aangeboden plastic wegwerpflesjes. Meer regelgeving zou hierop kunnen sturen. Verder heeft deze transitie meer sturing nodig. Ik ken gevallen van organisatoren die eerst naar herbruikbaar wilden overstappen, en dan weer zien dat anderen nog steeds wegwerp gebruiken en dan ook zelf maar weer wegwerp blijven gebruiken. Eenduidige wetgeving, maar vooral handhaving waarbij een aantal voorbeelden worden uitgelicht, zou deze transitie in een stroomversnelling kunnen laten komen. Zodra de aanschafkosten van de bekers zijn terugverdiend, zijn de inkomsten uit verhuur voor het vervangen van bekers die na slijtage afgekeurd worden.’
3 tips voor een succesvolle omslag naar herbruikbare bekers bij vrijwilligersverenigingen en open evenementen:
- Kies voor een leverancier als je ontzorgd wil worden;
- Statiegeld zorgt voor meer retour;
- Verken of er in de regio op meer plekken vraag is en zet een gedeeld systeem op om de verpakkingen zoveel mogelijk te gebruiken en zo de kosten te drukken en milieuwinst te maximaliseren.
