Nieuwe regels voor wegwerpbekers en -bakjes

Horeca

Voor horecaondernemingen gaan nieuwe regels gelden voor het gebruik van wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Afhankelijk van de situatie gelden er andere regels. Het maakt verschil of uw klant het eten en drinken afhaalt of laat bezorgen of dat de klant bij u op locatie eet of drinkt.

Welke regels gelden voor mijn situatie?

De regels voor afhalen en bezorgen gelden vanaf 1 juli 2023. Klanten die eten of drinken afhalen of laten bezorgen, betalen een extra bedrag voor wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. U mag deze producten dus niet meer gratis meegeven. Ook moet u klanten een herbruikbaar alternatief bieden, als uw verpakking plastic bevat. Denk hierbij aan herbruikbare bakjes of bekers die zij later weer terug kunnen brengen of de mogelijkheid om gebruik te maken van een eigen beker of bakje (bring your own). Vanaf 1 januari 2024 zijn wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten voor consumptie op locatie niet meer toegestaan.

Toeslag apart vermelden

De regelgeving noemt alleen richtbedragen voor wegwerpbekers en –bakjes die plastic bevatten, daar mag van worden afgeweken. De richtbedragen vindt u in de factsheet. U moet als ondernemer de toeslag voor een beker en bakje dat plastic bevat, apart op de rekening vermelden. Voor de eenduidigheid adviseren we om het op de kassa aan te slaan als “plastic product” of meer specifiek als “plastic beker” en “plastic bakje”. 

Het geld dat u ontvangt met de verkoop van de wegwerpbekers en -bakjes mag u zelf houden. Wat er overblijft, kunt u bij uw omzet optellen en bijvoorbeeld inzetten voor de aanschaf van de verplichte herbruikbare alternatieven of een energiezuinige wasfaciliteit. Over de verkoop van wegwerpbekers en -bakjes moet btw worden betaald. Voor de verpakking geldt hetzelfde btw-tarief als voor het product in de verpakking. Dit betekent dat over de toeslag op verpakte voedingsmiddelen en wegwerpbekers met bijvoorbeeld koffie of frisdrank, 9% btw moet worden betaald (tarief voor voedsel, koffie en frisdrank). Terwijl over de toeslag voor een plastic wegwerpglas met wijn of bier 21% btw moet worden betaald (tarief voor alcoholhoudende dranken). 

Grote kans dat uw wegwerpbeker plastic bevat

Veel bekers en bakjes die eruitzien alsof ze van karton zijn, bevatten kunststof om ze water- en vetafstotend te maken. Zelfs bekers en bakjes met een ‘plasticvrij’ keurmerk kunnen plastic bevatten. Een keurmerk biedt dus geen garantie voor uitsluiting van de regelgeving. In Nederland betekent plasticvrij dat het product geen (toegevoegde) polymeren bevat. In het buitenland worden soms andere normen gehanteerd, waardoor het plastic vrije logo uit bijvoorbeeld Duitsland niet geldig is in Nederland. Laat u goed informeren door uw leverancier. Ook bekers en bakjes gemaakt van bioplastic vallen onder de nieuwe regelgeving. Dit soort plastic is doorgaans ook schadelijk voor het milieu als ze in het zwerfafval terecht komen. Daarom vallen bekers en bakjes gemaakt van bioplastic ook onder de regelgeving.

Uitzondering op het verbod voor wegwerp: hoogwaardige recycling

Hergebruik wordt de nieuwe norm voor locaties die vallen onder consumptie op locatie. Er geldt echter ook een beperkte uitzondering om een inzamelsysteem in te richten voor hoogwaardige recycling van de bekers en bakjes. Hoogwaardige recycling betekent dat u de bekers en bakjes inzamelt en dat het na recycling opnieuw gebruikt wordt als verpakkingsmateriaal voor eten of drinken (voedselcontactmaterialen). Het minimale percentage ingezamelde bekers en bakjes dat hoogwaardige gerecycled moet worden loopt jaarlijks op en begint in 2024 bij 75% tot 90% in 2027 en verder.

Hoe duurzaam is hergebruik?

Over het algemeen geldt dat hergebruik beter is voor het milieu, afhankelijk van het materiaal, het volume, de manier van schoonmaken en de efficiëntie van de retourlogistiek. Wel moet een herbruikbare beker of verpakking vaak worden gebruikt. Een beker is bijvoorbeeld milieuvriendelijker als deze tussen de 6 en 60 maal gebruikt wordt. Het verschil zit hem onder meer in het materiaal waarvan de herbruikbare beker is gemaakt en de manier waarop de herbruikbare beker wordt schoongemaakt.

Lees de factsheet en volg de regelhulp

In de factsheet leest u meer informatie en vindt u antwoorden op veelgestelde vragen. Volg ook de regelhulp om na te gaan welke regels van toepassing zijn op uw situatie en welke opties er zijn om hieraan te voldoen.