Kantoren, bedrijven en instellingen
Voor kantoren, bedrijven en instellingen gelden sinds 1 januari 2024 regels voor het gebruik van wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten. Deze bekers en -bakjes mogen op deze locaties niet meer worden aangeboden.
Welke regels gelden voor mijn situatie?
Binnen uw organisatie zijn wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten sinds 1 januari 2024 niet meer toegestaan. Deze regelgeving geldt voor alle locaties waar consumptie op locatie plaatsvindt. Sinds 1 januari 2024 kunt u kiezen uit:
- Herbruikbaar: herbruikbare alternatieven aanbieden, zoals afwasbare kopjes, glazen, hard cups, borden en bakjes;
- Bring your own: gebruikers zelf een beker of bakje laten meenemen.
U kunt de voorraden van wegwerpbekers en -bakjes die bedoeld zijn voor consumptie op locatie niet meer gebruiken.
Grote kans dat uw wegwerpbeker plastic bevat
Veel bekers en bakjes die eruitzien alsof ze van karton zijn, bevatten kunststof om ze water- en vetafstotend te maken. Zelfs bekers en bakjes met een ‘plasticvrij’ keurmerk kunnen plastic bevatten. Een keurmerk biedt dus geen garantie voor uitsluiting van de regelgeving. In Nederland betekent plasticvrij dat het product geen (toegevoegde) polymeren bevat. In het buitenland worden soms andere normen gehanteerd, waardoor het plasticvrij keurmerk uit bijvoorbeeld Duitsland niet geldig is in Nederland. Laat u goed informeren door uw leverancier. Ook bekers en bakjes gemaakt van bioplastic vallen onder de nieuwe regelgeving. Dit soort plastic is doorgaans ook schadelijk voor het milieu als ze in het zwerfafval terecht komen. Daarom vallen bekers en bakjes gemaakt van bioplastic ook onder de regelgeving.
Uitzondering voor zorginstellingen
Vanwege veiligheids- en hygiënevoorschriften mogen zorginstellingen en gesloten inrichtingen wel wegwerpbekers en -bakjes die plastic bevatten gebruiken. Dit geldt in de regel voor instellingen met een SBI-code 86 of 87. De uitzondering bij zorginstellingen geldt alleen voor patiëntenzorg, zoals de zorgafdeling, polikliniek of gemeenschappelijke woonruimtes. Daar waar hergebruik wel veilig en hygiënisch kan worden toegepast, heeft dit wel de voorkeur, maar is het niet wettelijk verplicht. Voor openbare ruimtes, zoals een bezoekersrestaurant, geldt deze uitzondering niet.
Hoogwaardige recycling
Hergebruik is de nieuwe norm voor locaties die vallen onder consumptie op locatie. Er geldt echter ook een beperkte uitzondering om een inzamelsysteem in te richten voor hoogwaardige recycling van de bekers en bakjes. Hoogwaardige recycling betekent dat u de bekers en bakjes inzamelt en dat het na recycling opnieuw gebruikt wordt als verpakkingsmateriaal voor eten of drinken (voedselcontactmaterialen). Het minimale percentage ingezamelde bekers en bakjes dat hoogwaardig gerecycled moet worden loopt jaarlijks op en begint in 2024 bij 75% tot 90% in 2027 en verder.
Vanwege de voedselveiligheid zijn er in de Europese regelgeving strenge eisen aan verbonden. Zo is het op dit moment alleen mogelijk om bekers of bakjes gemaakt van polyethyleentereftalaat (PET) hoogwaardig te recyclen. Dit materiaal is niet voor alle toepassingen geschikt. Wie gebruik wil maken van de uitzondering op het verbod op wegwerp moet dit vooraf melden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Het is daarbij belangrijk om goede afspraken te maken met een afvalinzamelaar die dit gescheiden kan transporteren en met een afvalverwerker die het materiaal hoogwaardig kan recyclen en die kan voldoen aan de administratieve verplichting die u heeft voor deze uitzondering.
Hoe duurzaam is hergebruik?
Over het algemeen geldt dat hergebruik beter is voor het milieu, afhankelijk van het materiaal, het volume, de manier van schoonmaken en de efficiëntie van de retourlogistiek. Wel moet een herbruikbare beker of bakje vaak worden gebruikt. Een beker is bijvoorbeeld milieuvriendelijker als deze tussen de 6 en 60 maal gebruikt wordt1. Het verschil zit hem onder meer in het materiaal waarvan de herbruikbare beker is gemaakt en de manier waarop de herbruikbare beker wordt schoongemaakt.
Lees de factsheet en volg de regelhulp
In de factsheet leest u meer over de uitzonderingen en antwoord op veelgestelde vragen. Download de factsheet in de rechterkolom. Volg ook de regelhulp om na te gaan welke regels van toepassing zijn op uw situatie en welke opties er zijn om hieraan te voldoen. En benut het stappenplan - van wegwerp naar hergebruik, dat je in negen stappen helpt om de overstap naar hergebruik te maken.
